Hyrja në këtë numër special kërkonte të dinte, ndër të tjera, se sa gjithëpërfshirëse dhe tërësore janë qasjet e ballafaqimit me të kaluarën që janë pjesë e Proceseve të Anëtarësimit në Bashkimin Evropian. Për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje, është me rëndësi që të shkohet përtej deklaratave të zakonshme për, thënë butësisht, rezultatet “e përziera” të politikave kushtëzuese të BE-së në […]

Anëtarësimi në Bashkimin Evropian (BE), apo më saktë, procesi i integrimit të Bosnje e Hercegovinës (BH) në BE është shtytësi kryesor për reforma, që përfshijnë edhe politikat e ballafaqimit me të kaluarën dhe trashëgiminë nga e kaluara. Kjo kryesisht nënkupton drejtësinë tranzicionale, që është një varg i tërë me procese që i ndihmojnë shoqërisë t’i kapërcejë ngjarjet tragjike nga e […]

Padyshim, stereotipet dhe paragjykimet ende formësojnë sjelljet tona dhe vendimet që marrim. Ligjërimet e të “tjerëve” dhe kultura e aktiviteteve separatiste nuk janë në interes të të rinjve, të shtetit apo të agjentëve të tjerë që, për vite me radhë tashmë, kanë investuar në rrugën evropiane për Bosnje e Hercegovinën. Është barrë e konsiderueshme për dialog të shëndetshëm, për të […]

Në përpjekje për të përkufizuar tiparet e kësaj pranvere të pakapshme të vitit 2021 – largimi i ngadaltë i COVID-19 (a do të largohet përgjithnjë?) – shohim një grumbullim të qëndrueshëm, të vendosur, edhe pse jo mjaftueshëm të trazuar, të njerëzve kudo në Serbi, që kanë kërkesën e njëjtë ose të ngjashme: “Duam cilësi më të mirë të jetës!”  Ky […]

Photos by: Sabina Hodović Në zemër të Sarajevës gjendet një artefakt i çmuar i kujtesës kolektive: një hapësirë publike që nuk ka thjesht një të kaluar, por edhe një histori. Ky është Kompleksi Memorial i Vracës. Ai përbëhet nga parku memorial që nga koha e Jugosllavisë dhe nga një kala e periudhës austro-hungareze. Shpirti i këtij vendi buron nga një […]

Reflektimi im për marrëdhënien ndërmjet kinemave, hapësirave publike, angazhimit të komunitetit dhe ballafaqimit me të kaluarën në Kosovë mbështetet mbi përvojën time të vazhdueshme me procesin e ringjalljes së ish-kinemave dhe ndërtimit të një institucioni kulturor bashkëkohor të përfshirë në forma eksperimentale dhe artistike të hulumtimit të historisë pamore dhe materiale. Pikënisje ka qenë një ndërtesë e trashëguar e kinemasë […]

Në vitin 2014 kam shkruar një tekst për Bienalen e Venecias me fokus tek leximi i shtresave historike të qyteteve kosovare se si shtresëzim u krijua si rezultat kompleks i rrethanave historike, shoqërore e deri sistemeve politike. Nuk e kisha vështirë t’i identifikoja gjurmët e pastra të secilës periudhë. Vullneti i Perandorit Justinian që, përmes shkëlqimit të Ulpianës, të linte […]

Pasi thamë “mirupafshim” dhe pas përfundimit dramatik të pjesës së parë, është e vështirë të arrihet në konkluzionin se kjo është krejt çka mund të themi për urbanizmin që nuk respekton të kaluarën në kryeqytetin maqedonas, Shkup. Historia e Shkupit sigurisht që është më e zgjeruar dhe më e ndërlikuar dhe duhet të rrëfehet në shumë raste. Qytetin, historinë e […]

Photos by: Adela Jusić Përshkrimi i fashizmit nga Benedeto Kroçe si “sëmundje morale bashkëkohore” mund të shërbejë si pikënisja për të reflektuar rreth dukurisë së ngritjes masive të monumenteve revizioniste, negacioniste dhe kleriko-fashiste kudo nëpër Bosnje e Hercegovinë. Këto monumente duket se memorializojnë të tashmen në vend se të kaluarën. Qëllimi i tyre është t’i impresionojë ose frikësojë vizitorët. Në […]

Gjatë shekujve, Shkupi ka qenë një qendër e rëndësishme kulturore dhe historike brenda hapësirës së vet gjeografike. Rritja dhe rëndësia e tij vazhdoi me ritme të pandërprera deri sa arriti pikun e vet, kur qyteti u rrafshua me tokën nga gjenerali austriak Pikolomini në vitin 1689, duke e nxjerrë qytetin nga trajektorja e zhvillimit. Thuhej se në atë kohë Shkupi […]