Pre nešto više od godinu dana bio sam poslom u Jermeniji i upoznao grupu raseljenih etničkih Jermenki iz Nagorno-Karabaha – teritorije koja je međunarodno priznata kao deo Azerbejdžana. Te žene su zbog sukoba bile raseljene u Jerevan, gde su osnovale mesnu zajednicu. Nakon što smo se predstavili i seli za sto, moja koleginica na projektu – zapadnjakinja iz jedne agencije […]

Izveštaj Komesara za ljudska prava Saveta Evrope o suočavanju sa prošlošću u regionu bivše Jugoslavije izdao je ozbiljno upozorenje: „podeljeni narativi netrpeljivosti koji su predvodili ratove 90-ih su se vratili i ponovo jačaju“.[1] Izveštaj naglašava dobro dokumentovano povećanje govora mržnje, međuetničkog nasilja i netolerancije. Alarmantno rastu etnonacionalistički diskurs i podrška desničarskim grupama sa regionalnim i međunarodnim vezama koje negiraju zločine […]

Druga strana medalje U proleće 1999. godine, nakon represije jugoslovenskih vlasti nad kosovskim Albancima i početka NATO bombardovanja Jugoslavije, oko četvrt miliona kosovskih Albanaca potražilo je utočište u Republici Makedoniji. To su pretežno bili civili s juga Kosova koje je državna policija uz paravojne grupe naterala da napuste svoje domove.[1] Na severnoj granici Makedonije, postavljeno je više agencija za pružanje […]

„Govorile bismo: ‘Imale smo sreće što smo bile deca tokom rata’, osećanje koje delimo kao sestre, sada odrasle, dok razmišljamo o neprirodnosti i okrutnosti ratova. To je jasno shvatanje najružnijeg oblika koji ljudska moć može poprimiti. Danas osećamo da bolje razumemo rat – opasnosti, pretnje – ali tokom rata na Kosovu ‘imale smo sreće’ što ništa od toga nismo znale. […]

Dominacija neprijateljstva i samo-viktimizacije Devetog juna obeležava se 25 godina od potpisivanja Vojno-tehničkog sporazuma koji su na vojnom aerodromu kod Kumanova 1999. godine sklopili vlade SRJ i Srbije s jedne i KFOR s druge strane. Sporazum su potpisali general Vojske Jugoslavije Svetozar Marjanović, general MUP-a Srbije Obrad Stevanović i britanski general Majkl Džekson. Ovim sporazumom nisu uvedene institucionalne reforme na […]

Kumanovski sporazum, nije se desio. Ahtisaarijev plan iz 2007, nije se desio. Proglašenje nezavisnosti Kosova iz 2008, nije se desilo. Briselski sporazum iz 2013, nije se desio. Novi briselski sporazum iz 2023, nije se desio. Sastanak u Ohridu, iste godine, mesec dana kasnije, nije se desio. Od 1999. do ove 2024, ništa se nije desilo. Rat još traje. Barem tako […]

Planirano usvajanje rezolucije Ujedinjenih nacija o genocidu u Srebrenici, zakazano za sredinu maja ove godine, predstavlja ključni korak ka globalnom priznavanju i komemoraciji ovog tragičnog događaja iz još uvijek bliske prošlosti. Rezolucija, iako sama po sebi ne nosi izravne pravne posljedice, igra fundamentalnu ulogu u simboličkom i deklarativnom priznavanju zločina te pokazuje volju međunarodne zajednice da adekvatno očuva sjećanje na […]

U potrazi za smislom, katarzom i razumijevanjem lično i kolektivno preživljenog, u periodu poslije ratova društva se okreću memorijalnim praksama u kojima istovremeno traže utočište od zaboravljanja i nezaborava. Memorijalne prakse i kultura sjećanja (i zaboravljanja) koju one kreiraju jasno nam komuniciraju na kojem se stadiju suočavanja s ratnom prošlošću neko postkonfliktno društvo nalazi te na kojim simbolima, idejama i […]