Cilat ngjarje meritojnë të përkujtohen? Kujt i ngrihet një shtatore dhe pse? Nga Blerta Hoçia Për momentin, në Kosovë, këtyre pyetjeve u jepen përgjigje spontane dhe rastësore, duke qenë se mungon një muze i kujtesës dhe një ligj rregullator i posaçëm për memorializimin në nivel qendror, ku do të përcaktoheshin standardet e udhëzimet në lidhje me memorialet. I vetmi institucion përgjegjës për […]

Zorica thotë se sërbët kanë jetuar mirë në fshatin e përzier me shqiptarë. Deri në vitin 1998. Në atë kohë, kujton, regjimi sërb i uniformoi si rezervistë sërbët e aftë nëpër fshatra. Fqinjtë shqiptarë kjo i frikësoi së tepërmi. Dy bashkësitë e fshatit, që dikur kishin uru njëra-tjetrën për festa, kishin pi ujë nga i njëjti pus dhe kishin nda […]

Kur djegin katundin ku Zoja jeton me burrin dhe dy vajzat e dy djemtë, e gjithë familja, mbas shumë peripecish, ia del të zhvendoset në Gjermani. Me vendimin e të shoqit, kthehen pas luftës për ta rindërtuar shtëpinë e djegur dhe jetën në Kosovë.             Jetën e shkojnë të lumtur, deri më 10 korrik 2005, kur në shpatin e malit […]

I lindur në një familje të varfër me njëmbëdhjetë fëmijë, i regjur me punë të rënda qysh adoleshent nëpër vende të jashtme, Sabriu, tashmë 61-vjeçar, është nga ata më të sprovuarit këso jete.             Sprova të jashtëzakonta jetësore i shtoi atij lufta. Sabriu u përfshi në UÇK; shkëmbeu zjarr me ushtrinë serbe edhe ndërsa po transferonte familjen drejt kufirit në […]

Në mars të vitit 1999, në pazarin e Mitrovicës shpërthen një bombë. Rrahim Hasanit i vdes vajza pesëvjeçe Elizabeta. Tjetra, shtatëvjeçarja Elvira, plagoset në të dyja këmbët.             Rrahimi, sot me banim në Podgoricë, kujton kohët kur jetonte e punonte i lumtur në gjithë Kosovën.  E gëzon fakti që në pllakën përkujtimore për viktimat e asaj dite, të vënë nga […]

Mursel Gashi, ish-ushtar i UÇK-së, dhe shoqja e tij Bahria, plotësojnë njëri-tjetrin në rrëfimin që shpalosin për vrasjen e vajzës së tyre të mitur, Vlorës, bashkë me gjyshen e saj ndërsa po iknin prej shtëpisë në rimorkio traktori në kohë lufte. “Kur të vdesin nana e baba osht dhimbje e madhe, por me kohën varra mshelet. E, me vdekë evladi, […]

Murseli e Shehria martohen më 1988. Pas një viti, bëhen me një djalë. Si për ironi të fatit, i parëlinduri i familjes Veliu, i pagëzuar Gëzim, do të bëhet pikëllimi më i madh i saj.             Në vitin 1999, një paramilitar serb e godet rëndë në kokë me kondak pushke, ndërsa familja është vënë në kolonë për të dalë në […]

E lindur më 1998, Marigona ishte vetëm foshnje ditën kur paramilitarët ia vranë axhën, kurse babën ia çuan në drejtim të panjohur. Gjithçka që sot di rreth tij, ajo ka mësuar prej nënës, hallave dhe axhës. Tashmë e rritur dhe në mbarim të studimeve, ajo tregon si ishte me u rritë gjithë jetën në pritje të ndonjë lajmi për fatin […]

Saga e vërtetë e familjes Kpuzi nis fill mbas lufte, kur ua rrëmbejnë babën që më nuk e gjejnë kurrë. Babai i kësaj familjeje ishte njeri me aftësi të kufizuara, meqë mezi pakëz arrinte të belbëzonte ndonjë gjë. Punonte para Hotel Pashtrikut në Gjakovë si lustraxhi këpucësh.             I biri, Homezi, me pak plotësime prej të vëllait, rrëfen për ditën […]

Kur familjes së Hanumshahes i vijnë paramilitrët sërbë herën e parë më 1998, ata ikin dhe strehohen në mal, ku paraprakisht kishin çuar sende për mbijetesë. Pas një jave lëshohen në fshat dhe e gjejnë shtëpinë të djegur prej sërbëve. Jetojnë gjashtë muaj në bodrumin e shtëpisë, pa ujë a rrymë, derisa nisin bombardimet prej NATO-s, kur detyrohen t’i ngjiten […]

“Vrasës, do të të falet”, thotë poezia e nënës Dragica, e cila pak muaj pas përfundimit të luftës humbi djalin adoleshent që ende “nuk e kishte njohur as dashurinë, as brisk nuk kishte blerë”. Familja e saj katëranëtarëshe kishte vendosë të mbetej në Prishtinë pas luftës, me besimin që nuk do të vuante asnjë të keqe, meqë asnjë të keqe […]

Në mars të vitit 1999, në prag të bombardimeve nga Aleanca e NATO-s, kur banorët e fshatit Polac detyrohen të ikin për ta shpëtu jetën, burrat ndahen nga gratë, prandaj edhe Beqir Koci, atëherë 18-vjeçar, ndahet nga nëna e gjyshja. Grupi në të cilin ndodhet ai sulmohet nga forcat sërbe, të cilat ia vrasin një vëlla të mitur. Vëllanë e […]