Никогаш повеќе …? Западниот Балкан и војната во Украина

Датумот 24 февруари 2022 година означува голема промена во Европа. Од крајот на Втората светска војна, слоганот „Никогаш повеќе!“ ги симболизираше политичките, економските и културните напори за спротивставување на војните и насилните конфликти, националистичките наративи, холокаустот, геноцидот и грубото кршење на човековите права. Овој датум силно ја нагласува европската различност, ја слави инклузивноста, и од нас бара да сме одговорни и да учиме од минатото.

Меѓутоа, руската инвазија на Украина и сликите од Киев, Буча, Мариупол и многу други украински градови, уништувањето, бројот на жртви и приливот на внатрешно раселени лица и бегалци, нè наведува да ја доведеме во прашање способноста на европската и глобалните заедници да ги решаваат конфликтите по мирен пат и да живеат според нивниот стандард „Никогаш повеќе!“. Затоа, ова издание на Балкански.перспективи го дефинира „Никогаш повеќе…?“ како прашање. Од една страна, ова издание се обидува да ги рефлектира искуствата од 1990-тите и раните 2000-ти кога овој консензус не ги исполни сопствените стандарди со насилното распаѓање на поранешна Југославија, со тешки прекршувања на човековите права во Европа од крајот на Втората светска војна, вклучувајќи го и падот на Вуковар, опсадата на Сараево, масакрите за време на војната во Косово и геноцидот во Сребреница.

[expander_maker id=”2″ more=”Read more” less=”Read less”]

Од друга страна, ова издание на Балкански.перспективи се обидува да ги анализира и дискутира можните индивидуални, колективни и општествени влијанија што војната во Украина ги има врз Западен Балкан. Ја нагласува важноста на справувањето со процесите од минатото во нашиот регион, поддршката за мировните иницијативи и колективните напори за инклузивни пристапи на заедничкото живеење.

Ова издание содржи статии од Станислав Петковски-Сашо и Ненад Марковиќ од Северна Македонија. Тие даваат фокусиран увид во мноштвото влијанија што ги има руската инвазија врз домашната македонска политика и како конфликтот од 2001 година се поврзува со актуелните настани. Од Србија, Ивана Јакшиќ и Марија Ратковиќ учествуваат во дискусија за аспектите на ретрауматизацијата поради конфликтот во Украина и за женската перспектива на актуелната војна меѓу Русија и Украина. Во придонесот од Босна и Херцеговина, Јасминко Халиловиќ размислува за неговите најнови искуства откако мораше да го напушти Киев во февруари 2022 година, а написите на Велма Шариќ сведочат за континуитетот на војната 30 години по опсадата на Сараево во 1992 година. Висар Џамбази размислува за можните влијанија од руската инвазија на Украина на Косово, улогата на меѓународните организации и процесот на дијалог со Србија. Во својот придонес, Фериде Рушити, исто така од Косово, бара сериозна дискусија за сè уште постојната траума во косовските и западнобалканските општества, како и за ретрауматизацијата што ја разгорува војната во Украина.

Задоволство ни е да го споделиме со нашите слушатели новото поткаст издание на Балкански.перспективи. Како и обично, можете да ги слушате и преземате подкастите преку нашата веб-страница www.dwp-balkan.org или преку претпочитаната услуга за стриминг како Spotify, Google Podcast или Apple Podcast. Би сакале да им се заблагодариме на нашите партнери, продукцискиот тим зад и пред микрофоните и нашите гости кои придонесоа за поткастите. Во Босна и Херцеговина им благодариме на Ослобоѓење КУН, Ѓорѓе Крајишник, Берина Буква и Едвин Канка Ќудиќ. Во Косово им благодариме на ТИЛЛТ радио, Сербезе Хаџиај и Лулзим Печи. Во Северна Македонија им благодариме на Радио МОФ и Ненад Марковиќ. Во Србија им благодариме на радио емисијата „Женергија“ на Радио апарат и на Сања Радовиќ.

Ова го обележува 20-тото издание на Балкански.перспективи. За ова време видовме како списанието се трансформира од печатено издание во онлајн платформа за критичко размислувања во поглед на справувањето со минатото и мировните иницијативи во Западен Балкан со нови формати како поткастот, сосема новата веб-страница со нов дизајн, за да ги задоволи потребите на нашите читатели. Се надеваме дека ќе следуваат повеќе случувања во следните изданија. Затоа, ви посакуваме интересно читање, пријатно време со поткастите и се надеваме дека ќе останете со нас уште дваесет и повеќе изданија.

Александар Војвода

главен и одговорен уредник

[/expander_maker]