Balkan.Perspectives #23

Поп културата и соочување со минатото

Ова издание на списанието Балкански.перспективи преиспитува една широка и разновидна област: поп-културата и справувањето со минатото во земјите од Западен Балкан. Од една страна, ова издание ги образложува манифестираните и латентните врски помеѓу поп-културата, нејзините различни производи и нејзините актери низ различни периоди, различните полиња на справувањето со минатото и војните во регионот на Западен Балкан во 1990-тите и раните 2000-ти. Така, уредничкиот тим признава дека поп-културата обезбедуваше – и во одредени контексти сè уште обезбедува – платформа за нормализирање на националистичките, едностраните и авторитарни идеологии и амбивалентно во исто време нè поврзува преку заедничката музика, театарската игра, филмовите или ТВ сериите.

[expander_maker id=”2″ more=”Read more” less=”Read less”]

Весна Андрее Заимовиќ за ова издание пишува: „Мјузикл (иако, статиите во ова издание на Балкански.перспективи опфаќаат и други производи на поп-културата) афинитетот е моќно средство за идентификување и поврзување со колективот. Културните производи често се користат за да се потврди припадноста на една нација како масовен колектив што силно се промовира во земјите коишто се појавија по распадот на Југославија“.

Од друга страна, ова издание вклучува размислувања за тоа како поп-културата овозможува навраќање кон лузните што насилното распаѓање на Југославија му ги нанесе на регионот на индивидуално и на колективно ниво. Во својот придонес, Аурела Кадриу го парафразира Бертолд Брехт: „Во мрачни времиња им пееме на мрачните времиња“. Оттука, бараме со овој зборник од дискусии, статии, интервјуа и поткасти да разбереме како сегашните формати на забава, културни референци, пеење и шега се длабоко вградени во траумите на тие мрачни времиња. Во исто време, поп-производите може да обезбедат простор за дискусија и увид во една мирна заедничка иднина преку спротивставување на новите авторитарни, реверзионистички и националистички тенденции во регионот.

Среќни сме што можеме да ве поканиме да го истражите 23-тото издание на списанието Балкански.перспективи за поп-културата и справувањето со минатото во Западен Балкан. Од Босна и Херцеговина, Мирза Скендерагиќ пишува како филмовите се дел од процесот на справување со минатото, додека Весна Андрее Заимовиќ го разгледува музичкиот жанр „домашна музика“ и како таа е претставена на интернет-сервисите како Spotify и YouTube. Прилозите од Косово вклучуваат интервју на Љатиф Мустафа со Шкељзен Малиќи – вториот беше куратор на изложбата „Отаде“ во 1997 година во Белград, која ја претставува современата уметност од Косово. Аурела Кадриу во својата статија пишува за влијанието кое самостојната продукциска куќа ЛАБИА го има врз актуелните формати на забава во Косово. Од Северна Македонија имаме две статии кои се занимаваат со перцепциите и предрасуди во контекст на ТВ, музика, театар и кинематографија. Во интервјуто со Драгана Гунин, разговараме за прашања во врска со предрасудите од минатото преку ТВ, театар и музика. Тони Цифровски пишува за прашањето за сексуалната различност во Северна Македонија и за тоа како се разговара за родовите улоги во македонската поп-културна индустрија. Од Србија имаме придонес од Милена Квапил која зборува за југословенските ТВ серии и нивната перцепција во постјугословенско време. Томислав Марковиќ зборува за песната „Нема ни 12 часот“ (Tek je dvanaest sati) на танцовата група ЕТ (Електро тим) од Загреб и како таа стана хит во Србија во 1993 година.

Имаме и нова серија на поткасти на Балкански.перспективи за вас. Како и обично, можете да ги слушате и преземате поткастите преку нашата веб-страница www.dwp-balkan.org или преку претпочитаната услуга за стриминг како Spotify, Google Podcast или Apple Podcast. Би сакале да им се заблагодариме на нашите партнери, продукцискиот тим зад и пред микрофоните и нашите гости кои придонесоа на поткастите. Во Босна и Херцеговина им благодариме на Ѓорѓе Крајишник, Марија Симаниќ Арнаутовиќ и Минел Абаз. Во Косово им благодариме на Љатиф Мустафа од Сбункер и на Шкељзен Малиќи. Во Северна Македонија им благодариме на Радио МОФ и на Бујар Лума. Во Србија им благодариме на „Лице улице (Liceulice) и на Бојан Марјановиќ, како и на Милена Квапил.

Редакцијата на Балкански.перспективи ви посакува пријатно искуство со читање и слушање.

Во име на уредничкиот тим на Балкански.перспективи.

Александар Војвода

главен и одговорен уредник

[/expander_maker]

Надминување на предрасудите од минатото преку ТВ, театар и музика

Различните медиуми за пренесување пораки, како телевизија, театар, музика, играат  важна улога за подигнување на плуралноста и толеранцијата, истовремено и за надминување на стереотипите и етноцентричните наративи во популарната култура. Со уметничката и културна понуда може да се создадат врски […]

Предрасудите на Балканот за разносексуалноста во поширок контекст низ примери (пред сè) од македонската кинематографија

Често пати кога сакате да зборувате за нешто, а од некоја причина Ви е непријатно, се чини дека најлесно е проблемот да го оддалечите од себе, да го прикажете како туѓ и за него да разговарате од „безбедна“ дистанца. Во […]

Balkan.Perspectives PodCast

Подкастот Балкански.Перспективи е аудио формат на форумЗФД на темите Соочување со минатото и мировно образование на Западниот Балкан. Подкастот е продуциран на четири јазици (албански, БХСЦ, македонски и англиски) од четирите канцеларии на форумЗФД во Босна и Херцеговина, Косово, Северна […]

Интервју со Шкељзен Малиќи

Почитувани гледачи и слушатели, добредојдовте во поткастот Балкански перспективи! Денес во моето студио со нас е господинот Шкељзен Малиќи. Тој е исклучителен и долгогодишен ликовен критичар. Во рамките на 23-тото издание на Балкански перспективи го избравме да зборува на тема […]

Нема ни 12 часот: страст за живот

Во 1993 година, Сојузна Република Југославија се бореше под санкции, меѓународна изолација и владеење на црвено-црната коалиција на социјалисти и радикали. Хиперинфлацијата достигна астрономски размери, при што нулите на безвредните банкноти се множеа со геометриска прогресија. Платите паднаа на историскиот […]

„Југословенските“ серии во постјугословенско време

Играните телевизиски серии (и многу други формати на поп-културата) создадени на територијата на СФРЈ сè уште се сметаат за домашни до одреден степен од пошироката јавност (првенствено поради фактот што не е потребен превод кога се работи за пазарите на […]

Домашна музика и алгоритми

Препознавање на жанрот „домашна музика“ на музичките сервиси на интернет како YouTube и Spotify Балканска мешавина. Домашна музика. Домашен рок. Домаќица. Екс-ју хитови. Наоѓаме илјадници плејлисти со слични имиња на музичките услуги како YouTube или Spotify. Станува збор за збирки […]

Тежината на минатото

Додека современата регионална кинематографија создаде речиси посебна тематска и жанровска област за соочување со крвавото воено минато како постојан сегмент од балканската историја, театарот сè уште срамежливо и несвесно влегува во овој катарзичен простор. Иако во нивните дела, и филмот […]

„Во мрачни времиња им пееме на мрачните времиња“.

Л А Б И Ј А 1991 година е. Уште не сум родена. Моите родители сѐ уште не се во брак. Косово минува низ голем историски и општествен распад. Косовските Албанци се исклучени од јавниот живот. Здравството, образованието и културата […]

Импресум 23 – 06/2023

Главен уредник: Александар Војвода

Уреднички тим: Сунита Даутбеговиќ – Бошњаковиќ, Мартин Филиповски, Ана Пејовиќ

Автори: 

Подкасти: 

Дизајн (Насловна страна): Енвинион

Превод: ЛБГ Комуникации (Албански), Луна Ѓорѓевиќ (БХСЦ), Мартина Кимовска (Македонски) Translation:

Лекторирање: ЛБГ Комуникации (Албански/Англиски), Зинаида Лакиќ (БХСЦ), Жанет Ристоска (Македонски)