Balkan.Perspectives#18

Патот на Западен Балкан кон ЕУ? Справување со минатото и интеграција во ЕУ

Европската Унија играше и сè уште игра важна улога во контекст на транзициската правда и справувањето со минатите процеси непосредно по насилните конфликти во земјите од поранешна Југославија во 1990-тите и раните 2000-ти. По повеќе од дваесет години силна вклученост на Европската унија во регионот, каква е состојбата со земјите од Западен Балкан во однос на интеграцијата во институциите на ЕУ и станувањето полноправни членки? Каква улога играат процесите на транзициската правда и сеопфатното справување со минатите политики во контекст на европската интеграција на Западен Балкан?

Последните истражувања на јавното мислење за Европската Унија покажуваат дека членството во ЕУ сè уште има висок приоритет во повеќето земји од Западен Балкан, особено во врска со слободното движење, мирот и безбедноста кои се споменуваат како главни мотиви за приклучување кон клубот. Ова издание на Балкански.перспективи ги истражува овие мотиви, ставајќи посебен фокус на транзициската правда и справувањето со минатото во анализите, извештаите и дискусиите во збирката статии, подкасти и анализи.

Во ова издание се присутни Хата Кујраковиќ од Босна и Херцеговина, професорот Антон Вукпалај од Косово, д-р Слаѓана Лазиќ и Драган Поповиќ од Србија. Сите овие автори се наоѓаат на истиот пат, меѓутоа, од различни појдовни точки. Која е важноста на транзициската правда и справувањето со минатото во контекст на аспирациите за влез во Европската Унија во нивните земји?

[expander_maker id=”2″ more=”Read more” less=”Read less”]

Покрај тоа, Берина Буква Алибашиќ од Босна и Херцеговина прави анализа во однос на прашањето зошто транзициската правда и процесите на интеграција во ЕУ можат да бидат успешни единствено во соработка со помладите генерации во регионот. Д-р Душица Нофитоска критички се осврнува на Договорот од Преспа меѓу Северна Македонија и Грција од 2018 година и неговото влијание врз аспирацијата на Северна Македонија за станување членка на Европската Унија. Д-р Огнен Вангелов детално ги испитува бугарските тврдења за македонскиот етничко-јазичен идентитет и што тоа значи за иднината на Северна Македонија во или надвор од Европската Унија. Сербезе Хаџиај направи интервју со Ајдан Хехир од Универзитетот во Вестминстер за улогата на транзициската правда и интеграцијата во ЕУ.

Со ова издание веќе излезе третата серија на подкастот Балкански.перспективи. За дополнителни информации и доколку сакате да ги слушнете прикачените подкасти посетете ја веб-страницата www.dwp-balkan.org или вашата претпочитана услуга за стриминг. Би сакале да им се заблагодариме на сите наши партнери, продукцискиот тим зад и пред микрофоните и нашите гости на подкастите. Во Босна и Херцеговина им благодариме на медиумската платформа „Нараториум“, Ѓорѓе Крајишник, Лејла Гачаница и проф. Нерзук Ќурак. Во Косово им благодариме на тимот на ТИЛТ радио, Вулнет Буцоли, Лабинот Греичевци и Сербезе Хаџиај. Во Северна Македонија им благодариме на Радио МОФ и на Огнен Вангелов. Во Србија се заблагодаруваме на радиоемисијата „Женергија“ на Радио Апарат и нејзината авторка Зое Гудовиќ и на Маријана Тома.

Во име на уредничкиот тим на Балкански.перспективи ви посакувам интересно читање и пријатно слушање.

Александар Војвода

Главен и одговорен уредник

[/expander_maker]

Минатото како сегашност, младоста како иднина

Несомнено, стереотипите и предрасудите сè уште го обликуваат нашето однесување и одлуките што ги носиме. Наративите за „другите“ и културата на сепаратистичко дејствување не се во интерес на младите, на државата или на кој било друг чинител кој со години […]

Транзициската правосудна рамка на ЕУ се соочува со негирање на минатото во поранешна Југославија

Интервју на Шербезе Хаџиај Извештајот на Европската комисија за напредокот на Косово за 2021 година сугерираше дека земјата развива „сеопфатна стратегија“ за транзициска правда, вклучувајќи сеопфатен пристап за решавање на нејзиното минато. Извршната власт на ЕУ, исто така, ги потсети […]

Политиките за проширување на Европската Унија и транзициската правда во Косово

Антон Вукпалај доцент доктор по политички науки на Универзитетот во Приштина Политиката на проширување на Европската Унија кон Западен Балкан многу рано го вметна помирувањето помеѓу поранешните непријатели како услов за земјите кандидати да влезат во Унијата. На Самитот во […]

Преспанскиот договор- три години подоцна

Поминаа повеќе од три години од потпишувањето на Договорот од Преспа што стави крај на 25 годишниот спор  меѓу Грција и Северна Македонија, кој ги имаше нарушено билатералните односи меѓу соседите со децении. Македонија официјално стана Република Северна Македонија, а […]

За бугарските претензии врз македонскиот етнички идентитет и јазик

Д-р Огнен Вангелов, доцент Универзитет „Американ колеџ Скопје“, С. Македонија Овој текст е краток преглед на тврдењата на Бугарија за македонскиот етно-јазичен идентитет, т.е.потеклото на македонскиот народ и јазик. Конфликтот околу етно-јазичниот идентитет на македонскиот народ кој живее во поширокиот […]

Транзициската правда и европската интеграција

Европа како заедница на вредности или само уште една економска унија? Европа кон која се обраќаме кога станува збор за добивање на вредни и важни искуства за изградба на подобро општество или банкомат за покривање на краткорочните барања на гласачите? […]

Уште еден текст за ЕУ и транзициската правда во Западен Балкан

Во воведот на ова специјално издание, меѓу другото, се поставува прашањето колку се сеопфатни и холистички пристапите за справување со минатото, вкоренети во процесите за пристапување во Европската Унија. За да се одговори на ова прашање, важно е да се […]

Важноста на транзициската правда за членството на Босна и Херцеговина во ЕУ

Членството во Европската Унија (ЕУ), поточно интегративниот процес на Босна и Херцеговина (БХ) во ЕУ е главниот стимул за реформите, кои вклучуваат и политика на справување со минатото и наследството од минатото. Ова најмногу се однесува на транзициската правда, што […]

Импресум 18 – 11/2021

Главен Уредник: Александар Војвода

Уреднички тим: Сунита Даутбеговиќ – Бошњаковиќ, Мартин Филиповски, Ана Пејовиќ

Автори: Берина Буква Алибашиќ, Аидан Хехир, Хата Кујраковиќ, Слаѓана Лазиќ, Душица Нофитоска, Огнен Вангелов, Антон Вукпалај

Подкасти: Босна и Херцеговина: медиумска платформа Нараториум, Ѓорѓе Крајишниќ, Лејла Гачаница и Нерзук Чурак. Косово: ТИИЛТ Радио, Лабинот Гриечевци и Сербезе Хаџиај. Северна Македонија: РадиоМОФ и Огнен Вангелов. Србија: радио емисија „Женергија“ на Радио Апарат, Зое Гудовиќ.

Дизајн (насловна страна): Енвинион

Превод: ЛБГ Комуникации (албански), Луна Ѓорѓевиќ (БХСЦ), Мартина Кимовска (македонски)

Лекторирање: ЛБГ Комуникации (албански/англиски), Зинаида Лакиќ (БХСЦ), Жанет Ристоска (македонски)