Сè уште невидливи и нечујни! Родовите перспективи во културите на сеќавање

Поминаа веќе седум години откако мојата колешка, и тогашна главна и одговорна уредничка, Маике Дафелд, напиша во нејзиниот едиторијал на Балкански.перспективи, во изданието од 09/2016: „Кога станува збор за справување со минатото на Западен Балкан, да се испочитува родовата перспектива обично значи да се разговара само и исклучиво за сексуалното насилство врз жените за време на војна. Како последица на тоа, жените не се гледаат како агенти на промени; и тие исто така не се вклучени во обидот да се надмине насилното минато и обновата на мирното општество“.

Имаше одредени промени и случувања во последните седум години. Сепак, сè уште се соочуваме со предизвици кога разговараме за гласовите на жените и нивните улоги во справувањето со насилното минато на регионот.

[expander_maker id=”2″ more=”Read more” less=”Read less”]

Насловот под кој е објавено изданието Балкански.перспективи од 2016 година беше „Нејзината и неговата историја“. Исто како и тогаш, и сегашниот уреднички тим на Балкански.перспективи чувствува порив ова издание уште повеќе да се фокусира на историјата од женската перспектива (HERstory), стереотипите и атрибутите со кои се соочуваат жените кога разговараат за насилното минато на поранешна Југославија. Така, уредничкиот тим на Балкански.перспективи во ова издание се обидува да погледне подалеку од повторливите осцилации помеѓу хиперженската атрибуција како мајки, сестри или старателки и (повторната) виктимизација на жените. Ги замоливме нашите автори критички да размислуваат за улогите на жените во културите на сеќавање во соодветните земји и да разговараат за прашањата поврзани со одвикнување од интернализираните монолитни наративи, и повторно градење и критичко преиспитување на наративите кои ја опкружуваат широката и сложена тема на родовите перспективи и транзициската правда, справувањето со минатото и културите на сеќавање.

Затоа, го избираме насловот „Сè уште невидливи и нечујни!“ и настојуваме со тоа да се додаде уште еден слој на размислувања, вредни дискусии и согледувања на оваа тема и повторно да повикаме жените да бидат главниот актер во овие дискусии.

Во прилозите од Босна и Херцеговина, Едо Канлиќ размислува за улогата на жената за време на војната во Босна и Херцеговина, а Јасмина Чаушевиќ се осврнува на женските гласови во последните културни и уметнички продукции во Босна и Херцеговина. Аулона Кадриу за ова издание придонесува со многу лично размислување за улогата на жените во справувањето со минатото во Косово. Ренеа Беголи и Еремира Красниќи преку разговор се навраќаат на нивното патување како куратори на изданието на „Секундарната архива“ на Косово. Симона Младеновска го анализира амбивалентното патување на правата на жените во Северна Македонија, додека пак Маја Атанасова го анализира новиот закон за родова еднаквост. Јасмина Тешановиќ од Србија во својот текст ја нагласува потребата да се доловат сеќавањата и приказните на жените за да се спротивставиме на впечатокот дека историјата ја пишуваат само мажи. Во својата статија Маша Самарџија изложува колку се важни женските гласови и сеќавањата на преживеаните од насилство и војна.

Ова издание ја прикажува следната сезона на новата серија на поткасти на Балкански.перспективи. Како и обично, можете да ги слушате и преземате поткастите преку нашата веб-страница www.dwp-balkan.org или преку претпочитаната услуга за стриминг како Spotify, Google Podcast или Apple Podcast. Би сакале да им се заблагодариме на нашите партнери, продукцискиот тим зад и пред микрофоните и нашите гости кои придонесоа за поткастите. Во Босна и Херцеговина им благодариме на Ѓорѓе Крајишник, Вања Шуиќ и Маида Загорац.. Во Косово им благодариме на радиото ТИЛЛТ, Сербезе Хаџиај, Аулона Кадриу и Лура Лимани. Во Северна Македонија, му благодариме на Радио МОФ и Симона Младеновска.

Редакцијата на Балкански.перспективи ви посакува информативно читање на тековното издание и пријатно слушање на поткастите.

Во име на уредничкиот тим на Балкански.перспектив.

Александар Војвода
Главен и одговорен уредник

[/expander_maker]