Në këtë kontekst, ky numër i Balkan.Perspectives plotëson diskutimin pluralist, konstruktiv dhe të hapur për ballafaqimin me të kaluarën në Ballkanin Perëndimor. Ky përkushtim ndaj qasjes së multiperspektivitetit në teori dhe në praktikë është aspekt kyç i sfidimit të revizionimit të historisë. Këtë e bën duke e pranuar se historia është e rrënjosur thellë në dinamikat lokale, rajonale dhe globale të mjediseve politike, kulturore dhe shoqërore. Ajo është e lidhur me referenca hapësinore dhe me heterogjenitetin e zërave të akterëve. Kështu, multiperspektiviteti e hedh poshtë historinë si projekt elitist dhe thekson pluralizmin e perspektivave dhe gjithëpërfshirjen e burimeve të ndryshme dhe të besueshme. Ai synon t’i mundësojë historiografisë të shndërrohet në mjet për reflektime shoqërore dhe për ballafaqimin me të kaluarën, dhimbjet dhe traumat e përbashkëta në vendet e Ballkanit Perëndimor.

Ekipi redaktues ia ka kushtuar këtë numër të Balkan.Perspectives analizimit të prirjeve për revizionim të historisë në Ballkanin Perëndimor. Ai ka bërë bashkë reflektime për të kuptuarit e përgjithshëm të prirjeve për revizionim dhe gdhendje të historisë në hapësirat publike dhe private.

Ky numër i Balkan.Perspectives sjell kontribute nga Husnija Kamberoviq, Shkëlzen Gashi dhe Milivoj Beshlin të cilët japin një pasqyrë të përgjithshme të diskutimeve aktuale rreth revizionimit të historisë në Bosnje e Hercegovinë, Kosovë dhe Serbi. Mund të lexoni rastin studimor nga Arbër Salihu për kurrikulumin e sapozhvilluar për Holokaustin si mjet me rëndësi për mësimdhënie gjithëpërfshirëse të historisë në Kosovë. Lejla Gaçanica na shëtit nëpër intervenimet në hapësirat publike të Mostarit. Sanja Petroviq Todosijeviq jep vështrimin se si rehabilitimi i kolaboracionistëve të nazistëve në Serbi po hedh themelet për kundërshtimin e së kaluarës. Marko Kërtolica eksploron perceptimin e ndryshueshëm për Metodija Andonov-Çenton gjatë procesit të komb-ndërtimit në Maqedoninë e Veriut në shekujt 20 dhe 21, ndërsa Natasha Stamenkovikj shqyrton me sy kritik statukuonë e pajtueshmërisë së Maqedonisë së Veriut me rregulloret e Tribunalit Penal Ndërkombëtar për ish-Jugosllavinë (TPNJ).

Në emër të ekipit redaktues të Balkan.Perspectives, dëshirojmë t’i falenderojmë të gjithë autorët për kontributin e tyre të rëndësishëm dhe të gjithë ata që ndihmuan për ta bërë të mundur këtë botim. Ju urojmë lexim të këndshëm të numrit të fundit të Balkan.Perspectives për vitin 2020, festa të mrekullueshme dhe Gëzuar Vitin e Ri!

Aleksander Vojvoda

Kryeredaktor